CAS Testi Nedir?
CAS testi; yani Cognitive Assessment System, dilimize Bilişsel Değerlendirme Sistemi olarak çevrilmektedir. Testin amacı, çocukların bilişsel işlemlerini değerlendirmek ve hangi işlemlerde ne seviyede olduklarını belirlemektir. Nörolojik bir değerlendirme imkanı da sunduğu için bazı bilişsel fonksiyonlarda zorlanan çocukların hangi alanlarda zorlandığının tespit edilmesi açısından önemli bir veri kaynağı sunmaktadır. Testin en büyük avantajı kültürel etkenlere bağlı olmadan çocukla ilgili bir değerlendirme yapmasıdır. CAS testinin diğer testlerden en önemli farkı, işlenmiş bilgi ve becerileri değil çocuğun ham zihinsel becerilerini ölçmesidir. Teste tabi tutulan bireyin zihin haritasını ortaya çıkarır.
Her insan ve her çocuk farklı şekillerde öğrenme kabiliyetine sahiptir. Bu farklılık, çocuklar ve gençler için en çok ortak öğrenme alanı olan okullarda ortaya çıkmaktadır. Farklı şekillerde öğrenen çocukların öğrenme süreçleri ve süreleri de değişmektedir. Bu durum, özellikle öğrenme ile ilgili zorlanmalar yaşayan çocuklarda ön plana çıkmakta ve bu çocuklarda öğrenmeyi bozucu faktörleri tespit etmek açısından bu test oldukça işlevsel veriler sunmaktadır. Test ile edilen bulgular ışığında, çocukların bilişsel işlevlerdeki güçlü ve zayıf yönleri tespit edilebilmektedir. Güçlü yönleri doğrultusunda çocuğu yönlendirme ve zayıf yönleri doğrultusunda da çocuğu desteklemek oldukça önem taşımaktadır.
CAS Testi Kimlere Uygulanır? Hangi Yaş Gruplarında Yapılır ?
5-17 yaş aralığında yer alan bireylere uygulanan bir testtir. Testin iki ayrı grubu vardır. Bunlar 5-17 ve 8-17 yaş olmak üzere ayrılmıştır. CAS testi okula başlama yaşı gelen çocuklara uygulandığında, alt ölçeklerde en kapsamlı ve en güvenilir sonucu veren testtir. Bireylerin Planlama, Dikkat, Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel İşlemlerini değerlendirmek için geliştirilmiştir.
CAS Testi hangi durumlarda kullanılmaktadır?
- Üstün Zekalıların Tespiti
- Öğrenme Güçlüğünün tespiti
- Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivitenin tespiti
- Zihinsel Engeli Olan Çocukların tespiti
- Travmatik Beyin Hasarı Olan Çocukların tespiti
- Ciddi Duygusal Bozuklukları Olan Çocukların tespiti
- Planlama Problemleri Olan Çocukların tespiti
CAS Planlama Ölçeği: Naglieri ve Das (1997)’a göre Planlama bireyin problemlerin çözümlerini belirlediği, seçtiği, uyguladığı ve değerlendirdiği zihinsel bir işlemdir. Bu işlem oldukça karmaşık problemlerin çözümünde kullanılan araçları içermektedir. CAS planlama ölçeği ile değerlendirilen bilişsel işlemler şu şekilde sıralanmaktadır;
- stratejilerin oluşturulması
- planların uygulanması
- sonuçların tahmini
- dürtü kontrolü
- faaliyetin organizasyonu
- yeni karşılaşılmış bir durum karşısında planlı tepkide bulunma
- kendini kontrol etme
- kendini değerlendirme
- kendini gözlemleme
- strateji kullanma
- geri bildirimde bulunma
CAS Dikkat Ölçeği: Bilişsel performansı etkileyen önemli işlemlerden biri de dikkattir. CAS dikkat ölçeği ile değerlendirilen bilişsel işlemler şu şekilde sıralanmaktadır;
- konsantrasyon
- temel noktaya odaklanma
- önemli bilgiye odaklanma
- ilginin dağılmasını engelleme
- seçici dikkat
- Dikkatin uzun süre devam ettirilmesi
- çabanın sürdürülmesi
- detayları fark edebilme
CAS Eşzamanlı bilişsel işlemler ölçeği: Öğrenmenin temel zeminini oluşturan bu ölçek ile değerlendirilen bilişsel işlemler şu şekilde sıralanmaktadır;
- kelimelerden bir fikir bütünlüğü oluşturma
- parçalardan bir bütün oluşturma ya da onları gruplama
- aynı anda birden fazla şeyi görme
- Analitik düşünebilme becerisi
- Neden-sonuç ilişkisi kurabilme
- Anlayış, kavrayış becerisi
- Görsel hafıza
- Yönerge alabilme
- kavramları ve sözel ilişkileri anlama
- uzamsal bilgi ile işlem yapma
CAS ardıl bilişsel işlemler ölçeği: Hafızanın ve sözel kavrayışın temelini oluşturan bu ölçek ile değerlendirilen bilişsel işlemler şu şekilde sıralanmaktadır;
- anlık kısa süreli işitsel hafıza
- cümleleri hatırlama
- okuduğunu anlama
- aritmetik becerisi
- matematik algısı
- ardışık bir serideki birbirinden bağımsız seslerin doğru telaffuz edilmesi
- kelimelerin anlamsız olarak dizilimlerini kavrama
- ardışık uyaranları anlama
- seslerin özel dizilimleri şekli ile çalışma
- konuşmanın seri organizasyonu